Blogg, Viðburðir

Hönnunarmars í Epal 2024 – sýnendur

Posted on by blogg

Á Hönnunarmars í Epal verður til sýnis hlaðborð af nýrri og spennandi íslenskri hönnun ásamt því að við kynnum nýja vörulínu sem unnin er út frá baðmenningu Ísland. Á sýningunni má finna áhugaverða hönnun eftir fjölbreyttan hóp íslenskra hönnuða sem hafa náð góðum árangri á sínu sviði bæði hérlendis og sumir einnig á erlendri grundu.

Á meðal sýnenda eru: Arkitýpa, Aska bio Urns, bybibi, Dýpi, Elísa, Guðmundur Lúðvík, Hlynur Atlason, Kula by Bryndis, RÓ, Salún, Sigurjón Pálsson ásamt því að til sýnis er endurgerð á stól eftir Hjalta Geir.

BAÐ

Í ár kynnir Epal nýja vörulínu sem unnin er út frá baðmenningu Íslands. Heiti vörulínunnar er BAÐ sem unnin er í samstarfi við Flothettu, Ihanna Home, Margréti Jónsdóttur leirlistakonu og Sóley Organics.

Verkefnið BAÐ er samstarfsverkefni fjögurra íslenskra hönnuða fyrir Epal. Áherslan er á þróun á sígildum og fáguðum vörum sem hafa tengingu við okkar séríslensku baðmenningu. Baðmenning Íslands á sterka og langa sögu og hefðir. Epal telur vera vöntun á íslenskum vörum sem byggja á þessari sögu og gerir baðupplifun betri og innihaldsríkari fyrir heimamenn sem og erlenda ferðamenn. Þessa vegna var leitað til nokkurra sérfróðra hönnuða sem hafa þekkingu og reynslu hver á sínu sviði.

Hönnuðirnir sem koma að verkefninu eru: Ingibjörg Hanna Bjarnadóttir fyrir vörumerkið IHANNA HOME, Margrét Jónsdóttir leirlistakona, Unnur Valdís Kristjánsdóttir fyrir vörumerkið Flothettu og Sóley Elíasdóttir fyrir vörumerkið SÓLEY.

 

Sýningin Feik eða ekta?

Hugverkastofan, Epal og React – alþjóðlegt samstarfsnet fyrirtækja gegn fölsunum, bjóða til sýningar á Hönnunarmars dagana 23.-27. apríl, í verslunum Epal í Skeifunni og á Laugarvegi, í tilefni af Alþjóðahugverkadeginum 26. apríl. Markmiðið er að vekja athygli á því af hverju við ættum að velja ekta vörur, virða hugverkaréttindi og forðast að kaupa eftirlíkingar. Hægt verður að skoða sýnishorn af fölsuðum vörum og bera saman við ekta fyrirmyndir og taka þátt í getraun um hvaða vörur eru ekta og hverjar ekki. Í verðlaun er ekta hönnunarvara í boði Epal.

Íslensk hönnun í sinni litríkustu mynd : sýnendur

ByBibi

Á meðal sýnenda á Hönnunarmars í Epal er BYBIBI sem hefur frá árinu 2013 haft að leiðarljósi að skapa vörur sem fela í sér gæði, einfaldleika og margþætt notagildi. Hönnuðurinn Sigríður Hjaltdal Pálsdóttir hefur unnið með postulín og sótt efnivið í íslenska náttúru ásamt því að endurnýta ýmislegt hráefni sem fellur til við aðra framleiðslu t.a.m. steypukjarna og afgangssteina

Salún 

Salún er íslenskt hönnunarfyrirtæki sem sérhæfir sig í heimilistextíl. Salún er óður til hins einstaka, íslenska salúnavefnaðar en djörf munstrin byggja á hefðum og reglum sem salúnvefnaðurinn krefst. Menningararfur er Salún mikilvægur og við hönnun og framleiðslu á vörunum er lögð áhersla á að upphefja og sameina íslenskan menningararf sem samtvinnast í textíl-og sundlaugamenningu þjóðar.

Bryndís Bolladóttir 

Listakonan & hönnuðurinn Bryndís Bolladóttir sameinar skúlptúrgerð og endurnýtingu ullar & tvinnar það saman við verkfræðilega virkni. Kula by Bryndis er hönnunarfyrirtæki Bryndísar Bolladóttur. Markmið þess er að skapa kyrrð með náttúrlegum efnum og skýrskotunum. Leiðarstef Kula by Bryndis er nýtni og heilbrigð tengsl við umhverfið. Með rannsóknum og prófunum hefur Bryndísi tekist að þróa einstaka afurð.

Sigurjón Pálsson 

Sigurjón Pálsson húsgagnaarkitekt sýnir nýja fígúru, Sólon sem gerður er úr íslenskri gæru, ásamt stafnum Sir Sör. Þekktastur er Sigurjón fyrir Vaðfuglana sem framleiddir eru af danska hönnunarfyrirtækinu Normann Copenhagen og njóta mikilla vinsælda.

Arkitýpa

ARKITÝPA er samstarf tveggja arkitekta; Ástríðar Birnu Árnadóttur FAÍ og Karitas Möller FAÍ.

“Á sýningunni á Hönnunarmars 2024 leitumst við eftir að fullgera hið arkitýpíska form, innan þess tilraunakennda leiksviðs sem hringrásarefnið gefur; að vekja löngun til þess að taka það með sér heim, til áframhaldandi ljóðrænna upplifana í samspili rýmis og efnis. Við höldum áfram að kanna hið arkitýpíska formtungumál og það hvernig formheimur hlutarins rímar við endurnýjuð efni og leikandi form, í ljóðrænu samtali við rýmisvitundina.

Hversdagslegir hlutir hljóta æðri tilgang þegar endurheimt efni og fljótandi form fléttast saman í ljóðrænan rýmisskúlptúr.”

 

Aska Bio Urns 

Aska Bio Urns duftkerin eru tileinkuð sjálfbærum lausnum til minningar fyrir bæði fólk og gæludýr. Duftkerin, sem eru niðurbrjótanleg og unnin úr endurunnum pappír og draga úr úrgangi og varðveita auðlindir. Þau eru gerð úr sellulósa (beðma) úr pappa og dagblöðum og eru tætt niður án líms eða eiturefna, sem tryggir hinn lífræna, endurvinnanlega og niðurbrjótanlega eiginleika. Skuldbinding okkar er til grænni framtíðar og býður upp á leið til að heiðra ástvini af virðingu á sama tíma og við stuðlum að heilbrigðari veröld. Framleiðsluferli duftkerjanna endurspeglar hringrás náttúrunnar og felur í sér hollustu okkar til sjálfbærrar framleiðslu.

RÓ

Í sinni nýju línu kynnir íslenska hönnunarfyrirtækið RÓ, RÓSEMI legubekk með RÓ ullardýnu og RÓ Flóru hugleiðslu púðum innblásnum úr fegurð hráefnana og litum úr umhverfinu. 

RÓ byggir hönnun sína á rannsóknum á nýtingu náttúruleg, staðbundin og endurnýjanleg efni; Íslensk ösp, jurtaliti og marglit ull, í samhljóm við hringrásarhagkerfi, fagurfræði og vellíðan fyrir fólk og plánetu.

Elísa

Nýtt, en gamalt, íslenst leikfang fer í framleiðslu. Leikfangið Elísa er bæði leikfang og hönnunargripur

Það er lítið gat í hönnunarsögu Íslands. Leikfangið “Elísa” er nytjalist sem var hönnuð 1961 af listakonunni Elísu Steinunni Jónsdóttur. Fátt var um íslensk leikföng á þeim tíma og í stað þess að kaupa léleg influtt leikföng þá fór hún að hanna sín eigin fyrir börnin sín.  Þannig varð leikfangið sem er kallað í höfuð hennar, Elísa, til.  Lét hún búa til nokkur prufueintök en leikfangið fór aldrei í framleiðslu. Eitt af þessum prufueintökum er til sýnis í Epal á sýningu þeirra fyrir Hönnunarmars.

Núna er verið að vinna í því að setja leikfangið í fyrsta skipti í framleiðslu og kynna það fyrir íslenskum börnum og foreldrum þeirra.  Leikfangið er ætlað börnum frá 12 mánuðum til 3.5 árs aldurs og verður það unnin úr sjálfbærum við og umhverfisvænni málningu sem er örugg fyrir ung börn að leika sér með.

Sérstaða verkefnis –

Þetta verkefni er einstakt því leikfangið Elísa er áhugaverð viðbót við hönnunarsögu Íslands. Sú saga er auðvitað frekar stutt og tengt tveimur mönnum sem eru óbeint þekktir fyrir leikfangahönnun – Manfreð Vilhjálmsson og Dieter Roth. Elísa Steinunn var á svipuðum tíma með leikfangið sitt og breytir því sögunni aðeins. Núna er áhugi og eftirspurn eftir íslenskri hönnun að aukast – og því er verið að nýta þetta tækifæri til að koma á framfæri þessu óþekkta en merkilega verkefni í hönnunarsögunni okkar.

Verslunin Epal hefur sýnt verkefni okkar áhuga, vill styrkja það og selja Elísu í verslunum sínum. Sýnir það að við erum með áhugaverða vöru í höndunum – vöru sem er ný en á gömlum grunni, er unnin með umhverfisvænum og sjálfbærum efnum, unnin af konu og er ákveðið týnt púsl í hönnunarsögu Íslands.

 

Dýpi

Dypi ~ islensk kalkmálning Dypi er umhverfisvæn kalkmálning úr vottaðri náttúruafurð – kalkþörungum úr Arnarfirði á Vestfjörðum. Dýpi er fyrsta Íslenska kalkmálingin sem er unnin úr vottuðu Sjavarkalki. Dýpi er lifandi kalkmáling sem myndar skemmtilegt samspil milli þess sem málar og rýmis. Áferð er styrt eftir penslum og hreyfigum við málun flatar.

Árný er arkitekt og Sirrý er frumkvöðull. Verkefnið er unnið í samstarfi við Sérefni og Íslenska Kalkþörungarfèlagið.

Guðmundur Lúðvík 

Timbur er nýr bekkur sem húsgagnahönnuðurinn Guðmundur Lúðvík hannaði fyrir danska húsgagnaframleiðandann Carl Hansen & Søn.

Hjalti, borðstofustóll, 1963

Hjalti Geir Kristjánsson (1926-2020) húsgagnaarkitekt hannaði borðstofustólinn fyrir KS húsögn árið 1963. Stóllinn naut mikilla vinsælda og má finna víðsvegar á íslenskum heimilum. Stóllinn var framleiddur í um tíu ár eftir að hann kom fyrst fram á sjónarsviðið og er nú kynntur aftur til sögunnar af Epal.

Endurgerð útgáfa stólsins úr eik, með bólstraðri setu, verður framleiddur af Epal haustið 2024.

„Ég hef stundum sagt að stóllinn fyrir húsgagnaarkitektinn sé eins og súpan fyrir kokkinn. Það er mikill vandi að útbúa stól. Þegar ég var að þróa þennan þá hef ég ábyggilega búið til ég veit ekki hvað mörg eintök áður en lokaútgáfan varð til. Það þurfti að stækka þetta og breikka hitt. Það þarf mikla yfirvegun þangað til að það er komið í þetta form eins og hér er.“ Hjalti Geir, viðtal í Morgunblaðinu, 28.02.16.

Blogg, Epal

Hönnunarmars í Epal dagana 19. – 22. maí

Posted on by blogg

Epal tekur þátt í Hönnunarmars þrettánda árið í röð með vandaðri sýningu á íslenskri hönnun eftir fjölbreyttan hóp íslenskra hönnuða.

Epal hefur haft að leiðarljósi frá stofnun árið 1975 að auka skilning og virðingu fyrir hönnun á Íslandi með því að velja hönnun og gæðavörur sem skara fram úr. Epal hefur alla tíð stutt íslenska hönnuði og lagt sig fram um að hjálpa þeim við að koma verkum sínum á framfæri og í framleiðslu og hluti af því er þátttaka í Hönnunarmars.
Opnunardagur sýningarinnar er miðvikudaginn 19. maí frá klukkan 12 – 18.

Verið hjartanlega velkomin á HönnunarMars í Epal.

Blogg, Íslensk Hönnun

Hönnunarmars 2020 // IHANNA HOME

Posted on by blogg

Epal tekur þátt í HönnunarMars tólfta árið í röð með vandaðri sýningu á íslenskri hönnun. IHANNA HOME er á meðal sýnenda í Epal á HönnunarMars. 

IHANNA HOME er íslenskt hönnunarfyrirtæki sem var stofnað af Ingibjörgu Hönnu Bjarnadóttur árið 2008, með tilkomu Krumma herðartrés. Fyrirtækið hannar og framleiðir hágæða hönnunarvörur með grafísku ívafi sem eru í senn gagnlegar og fallegar á öllum heimilum. Innblásturinnn kemur úr okkar nær umhverfi. Markmiðið er að bjóða upp á vörur þar sem einfaldleiki, gæði og notagildi fara saman. 

Á HönnunarMars í Epal sýnir IHANNA HOME vandaðar nýjar textílvörur, rúmteppi, viskastykki, sængurver og fleira.

 

Blogg, Íslensk Hönnun

Hönnunarmars 2020 // Anna Thorunn

Posted on by blogg

Epal tekur þátt í HönnunarMars tólfta árið í röð með vandaðri sýningu á íslenskri hönnun. Anna Thorunn er á meðal sýnenda í Epal á HönnunarMars. 

Stuttu eftir útskrift frá Listaháskóla Íslands í vöruhönnun 2007 stofnaði Anna Þórunn Hauksdóttir fyrirtækið sitt ANNA THORUNN. Vörurnar eru hannaðar og framleiddar út frá innblástri af eigin upplifun og tilfinningum. Hönnunin byggist á einskonar ástríðuferðalagi sem Anna Þórunn leggur í sem part af hönnunarferlinu. Ferlið endar svo með hlut sem hefur ekki einungis notagildi heldur vekur einnig upp tilfinningar hjá notandanum.

Glervasinn Bliss var kynntur fyrst á HönnunarMars 2019 verður nú formlega kynntur í fjórum nýjum litum ásamt nýrri Bliss skál. Værðavoð hefur bæst við línuna COWBOY DREAM og verður það einnig kynnt formlaga í fyrsta skipti.

Verið velkomin á Hönnunarmars í Epal Skeifunni.

Íslensk Hönnun

Hönnunarmars 2020 // Pastelpaper

Posted on by blogg

Epal tekur þátt í HönnunarMars tólfta árið í röð með vandaðri sýningu á íslenskri hönnun. Pastelpaper er á meðal sýnenda í Epal á HönnunarMars. 

Ný kortalína Pastelpaper sem heitir Colors of Iceland verður frumsýnd á HönnunarMars í Epal. Colors of Iceland er eins og nafnið gefur til kynna einskonar litaprufur fyrir Ísland. Ísland er eins og við öll vitum dásamlega fallegt og hefur að geyma einstaka liti frá náttúrunnar hendi. Kortalínan samanstendur af 10 kortum sem tákna 10 staði, staðirnir voru litgreindir og saman eru kortin litapalletta fyrir Ísland. Það mun svo án ef bætast fleiri staðir við í framtíðinni enda af nóg af taka þegar kemur af áhugaverðum stöðum á Íslandi. Kortin eru prentuð á 400gr pappír, framleidd á Íslandi og eru góð leið til að bæta smá lit í lífið.

Linda Jóhannsdóttir mun einnig sýna aðra nýja línu sem heitir 2020, línan varð til í samgöngubanninu þar sem Linda ákvað að mála eina mynd á dag, sem var seld á slaginu þrjú á Instagram síðu Pastelpaper. Myndirnar urðu 40 talsins og fengu færri mynd en vildu. Nýja línan Pastelpaper er unnin út frá þeim myndum, myndirnar verða í A4, eru áritaðar og númeraðar og verða í afar takmörkuðu magni.”

Blogg, Íslensk Hönnun

Hönnunarmars 2020 // Arkitýpa

Posted on by blogg

Epal tekur þátt í HönnunarMars tólfta árið í röð með vandaðri sýningu á íslenskri hönnun. Arkitýpa er á meðal sýnenda í Epal á HönnunarMars. 

Á sýningunni verða sýndar ARKITÝPUR eða rýmisgögn, sem eru hannaðir hlutir unnir upp úr arkitektónískum teikningum og formrænnri hugmyndavinnu, með sjálfbærni hráefna að leiðarljósi.

Nýskapandi arkitektúr og endurnýtt hráefni úr byggingariðnaði sameinast í afurðum ARKITÝPU. ARKITÝPA er samstarf tveggja arkitekta, Ástríðar Birnu Árnadóttur FAÍ og Karitas Möller FAÍ.
ARKITÝPUR eru hannaðir hlutir með það í huga að auka á samspil milli upplifunar þeirra og nýtingu rýmisins sem þeir eru staðsettir í. Þetta geta verið byggingarhlutar eða húsgögn sem skapa nýja sýn, gæði og upplifun í rýminu. Leikið er með skala, form, liti, efni og samsetningar. Arkitýpur eru leikandi teikningar sem taka á sig form og eru leiðandi afl í sköpun og tilurð hlutanna.
ARKITÝPA hlaut nýverið rannsóknar- og þróunarstyrk Hönnunarsjóðs til þess að þróa áfram frumgerðir að hönnun, en frumstig þeirrar hönnunar var sýnd á Hönnunarmars 2019. Sýningin samanstendur af afrakstri þeirrar þróunar- og rannsóknarvinnu, þar sem áhersla verður lögð á endurnýtt byggingarefni, og hins vegar forhönnun að rýmisgögnum unnum úr endurnýttum vegstikum. ARKITÝPA hóf samstarf við Vegagerðina á Nýsköpunarmóti nýverið, um hugmyndavinnu að því hvernig væri hægt að endurnýta vegstikur, en mikið af þeim fellur til á ári hverju sem væri upplagt að gefa nýtt form og hlutverk. Hið óvænta samspil milli vegstika og rýmisgagna mun lifna við í nýju samhengi og samsetningu, þar sem ólíkum efnum með ólíkt hlutverk verður teflt saman – og útkoman verður líkt og að stíga inn í þrívíða teikningu þar sem litir, strúktúrar og form yfirtaka rýmið.

Blogg, Íslensk Hönnun

Hönnunarmars 2020 // ÖRN DUVALD

Posted on by blogg

Epal tekur þátt í HönnunarMars tólfta árið í röð með vandaðri sýningu á íslenskri hönnun. ÖRN DUVALD er á meðal sýnenda í Epal á HönnunarMars. 

ÖRN DUVALD – Pétur Örn Eyjólfsson (IS) & Søren Oskar Duvald (DK) eru báðir með bakgrunn í arkitektúr og hafa unnið saman síðan 2012. Áhugi þeirra á hönnun byggir að miklu leiti á opnum tilgangi gagnvart því að vinna þvert á aðra fleti lista og skapandi greina. Þá í verkum sem mörg hver vísa í hugtakaheim samtímalistar og arkitektúrs. Hefur þetta samstarf skilað sér í ýmsum verkefnum, bæði byggð verk, húsgagnahönnun og verk sem unnin hafa verið unnin í tengslum við lista- og hönnunarsýningar.

Á Hönnunarmars í Epal verður til sýnis stóll sem gerður er úr 100% uppunnu textílsefni. Stóllinn endurspeglar áskoranir fataiðnaðarins í sjálfbærni með því að nýta sér endurunninn textíl og á sama tíma draga úr neyslu húsgagnaiðnaðarins á hráefni.

Stóll sem notandinn setur sjálfur saman í höndunum. Plötur gerðar úr afgangs og endurnýtanlegri bómull eru CNC-skornar í sex stykki sem fest eru saman með máluðum stálfestingum. Stóllinn er tilraun í að nota iðnaðarframleitt uppunnið hráefni í húsgagnaframleiðslu og leitar þannig nýrra leiða að sjálfbærni með tilliti til hönnunar, efnisnotkunar, framleiðslu, flutninga og fagurfræði.

Verið velkomin á Hönnunarmars í Epal Skeifunni.

Blogg, Íslensk Hönnun

Hönnunarmars 2020 // Ólöf Erla Bjarnadóttir

Posted on by blogg

Epal tekur þátt í HönnunarMars tólfta árið í röð með vandaðri sýningu á íslenskri hönnun. Ólöf Erla er á meðal sýnenda í Epal á HönnunarMars. 

Ólöf Erla er keramiker og rekur eigið verkstæði að Hamraborg 1 í Kópavogi. Hún hefur starfað á flestum sviðum fagsins bæði við handunnar vörur og hönnun, ein og í samstarfi við aðra.

Á Hönnunarmars í Epal kynnir Ólöf Erla hengipotta fyrir blóm.

“Rauðleir hefur verðir notaður sem efni í blómapotta um áraraðir og hentar gróðri vel þar sem hann loftar vel, gefur frá sér umfram raka og skapar þannig lífvænlegt umhverfi fyrir plönturnar. Pottarnir sem hér eru sýndir eru samt vatnsheldir og hugsaðir sem pottahlífar. Þeir eru frumgerðir að nýrri renndri línu í tveimur stærðum. Pottarnir eru hringlaga en form botnsins er lífrænt og vísar í jarðveginn og leirinn sjálfan. Grófar náttúrlegar fellingar þrýstast niður úr beinu leirveggjunum og mynda kúptan botn sem nýtur sín vel hangandi. Pottarnir fljóta fallega í rými og minna á upprunann, jarðveginn og leirinn sem umlykur plönturnar. Þrjú sterk hringlaga göt fyrir kaðla og snæri undirstrika funkskjón pottanna og gefa þeim ákveðið yfirbragð.

Pottarnir eru frumgerðir á nýrri handgerðri línu hangandi blómapotta í þremur stærðum. Þeir eru úr rauðleir, sem er algengasta efnið í blómapottum og það efni sem flestir tengja við slík ílát. Þeir eru vatnsheldir. Hangandi blómapottar, svífandi ílát er spennandi viðfangsefni sem hentar vel þar sem pottablóm eru mjög vinsæl í híbýlum í dag. Þar sem þeir eru hangandi, stækka þeir rýmið í íbúðinni sem hægt er að nota fyrir blóm og eru þess vegna spennandi viðfangsefni. Þar sem þeir svífa í lausu lofti finnst mér líka áhugavert að leggja áherslu á útlit botnanna þar sem þeir sjást svo vel.”

Blogg, Íslensk Hönnun

Hönnunarmars 2020 // stundumstudio

Posted on by blogg

Epal tekur þátt í HönnunarMars tólfta árið í röð með vandaðri sýningu á íslenskri hönnun. Stundumstudio er á meðal sýnenda í Epal á HönnunarMars. 

Í ár samanstendur stundumstudio af Bjarma Fannari Irmusyni og Kristínu Soffíu Þorsteinsdóttur.  Þau eru vöruhönnuðir frá Lhí og hafa frá útskrift árið 2018, rannsakað íslensku ullina, eiginleika hennar og möguleika.  Undanfarin tvö ár hafa þau leitað leiða til að setja ullina í nýtt samhengi og nýjan búning með það að markmiði að opna augu fólks fyrir þeim möguleikum sem íslenska ullin býr yfir.

Á Hönnunarmars 2020 mun stundumstudio upplýsa íslensku ullina. Ullin er hér sett í nýtt samhengi og annað form en vanter. stundumstudio sýnir verk sem unnið hefur verið á síðustumánuðum sérstaklega fyrir Hönnunarmars 2020. Verkið erniðurstaða tveggja ára rannsóknar og tilrauna á íslenskuullinni og eiginleikum hennar. Markmið vinnu stundumstudiosá íslensku ullinni er að setja þetta þekkta efni í nýtt samhengifyrir nýjan markhóp þar sem aukin verðmætasköpun ogupphafning efnisins er hinn rauði þráður. Leitast er við aðfinna nýja áhugaverða fleti á efninu og leiðir til að nota það ánýjan, spennandi og hagkvæman hátt.

Vertu velkomin/ á Hönnunarmars í Epal Skeifunni.

Blogg, Íslensk Hönnun

Hönnunarmars 2020 // Gömul klassísk sem rís upp

Posted on by blogg

Epal tekur þátt í HönnunarMars tólfta árið í röð með vandaðri sýningu á íslenskri hönnun. Stóll Helga Hallgrímssonar sem endurgerður er af Finn Juhl verður sýndur í Epal á Hönnunarmars.

Helgi Hallgrímsson var einn virtasti húsgagnaarkitekt tuttugustu aldar. Á Hönnunarmars 2020 frumsýnir Epal endurgerð á íslenskum stól eftir Helga Hallgrímsson, sem smíðaður er af hinu virta, danska húsgagnafyrirtæki House of Finn Juhl.

Árið 1960 sýndi Helgi Hallgrímsson þennan forláta armstól og fótskemil á sýningu Félags húsgagna- og innanhúsarkitekta og nú 60 árum síðar hefur House of Finn Juhl hafið framleiðslu á stólnum.

Einstök íslensk hönnun í númeruðum eintökum. 

 

GÖMUL KLASSÍSK RÍS UPP

 

Helgi Hallgrímsson er ekki nafn sem allir þekkja. Kannski var það hógværðin í þessum lágstemmda manni sem gerði það að verkum að nafn hans hefur ekki skinið jafn hátt og starfsbræðra hans og kollega. Það er alla vega ljóst að það er ekki skorti á hæfileikum eða gjörvuleika um að kenna.

 

Nú hefur hið virta húsgagnafyrirtæki Finn Juhl, sem sérhæfir sig í vandaðri smíði á danskri hönnun, ákveðið í samstarfi við Epal að endurgera stól og skemil sem Helgi hannaði fyrir sýningu Félags húsgagna- og innanhúsarkitekta árið 1960 og verður stóllinn „endur-frumsýndur“ á Hönnunarmars.

-En hver var Helgi?

„Pabbi var alltaf svo hógvær og talaði ekki mikið um sín störf. Ég áttaði mig ekki almennilega á hversu vel þekktur og virtur hann væri af kollegum sínum fyrr en að honum látnum,“ segir Rut Helgadóttir, dóttir Helga, sem rifjar upp að hans sé til að mynda getið í ítalskri hönnunarbók um sögu evrópskrar hönnunar á tuttugustu öld.

 

„Hann fæddist á Patreksfirði árið 1911 en fór 16 ára til náms í húsgagnasmíði Iðnskólann í Reykjavík. Eftir að hafa klárað sveinsstykkið sigldi hann út með Dronning Alexandria og hóf nám við Listiðnaðarskólann í Kaupmannahöfn. Hann lauk þar prófi sem húsgagnaarkitekt árið 1938 en var jafnframt um tíma við nám í Þýskalandi. Í Danmörku var hann í góðum félagsskap, en meðal vina hans og kunningja voru Hans Wenger og Børge Mogensen sem eru með þekktustu hönnuðum heims í dag og áttu þátt í að móta danska hönnun. Þetta voru góðir vinir sem héldu sambandi og ég á til að mynda fallegt bréf frá Börje þar sem hann þakkar gjafirnar til ungs sonar síns,“ segir Rut og bendir á að Helgi hafi þannig verið beintengdur inn í hina miklu upprisu danskrar hönnunar um miðbik síðustu aldar sem flestir þekkja.

 

Rut lýsir föður sínum sem einstökum séntílmanni og miklum heimsmanni, sem er svolítið sérstakt fyrir mann sem er alinn upp í barnmergð á Patreksfirði og það af fátæku fólki. Það sama hefði mátt segja um móður hennar, Svövu Vigfúsdóttur, en þau voru bæði afar smekklegt fólk með auga fyrir hönnun. Helgi og Svava áttu tvö börn, Rut og Hallgrím. „Pabbi las mikið og var hæglátur en gat þó verið hrókur alls fagnaðar. Hann var mjög skarpur og með góðan húmor en tranaði sér ekki fram. Hann var ástríðufullur baráttumaður á sinn hæga hátt, en gat líka verið svolítið stífur ef hann vissi að hann hefði rétt fyrir sér.“

 

Helgi starfaði alla tíð sem húsgagna- og innanhússarkitekt, en samhliða því miðlaði hann þekkingunni áfram og kenndi teikningu og stílfræði við Iðnskólann í Reykjavík frá 1940-1985, þar af yfirkennari í 16 ár. „Hann hvatti þar marga efnilega arkitekta til að fara út í frekari nám. Hann skrifaði einnig mikið og hélt erindi víða, honum var í mun að koma húsgagnahönnun og arkitektúr á stall. Hann var mjög virkur í félagsmálum, starfaði engi með Oddfellowreglunni í Reykjavík og Iðnaðarmannafélaginu í Reykjavík auk þess að vera einn af stofnendum Félags húsgagnaarkitekta, síðar Félags húsgagna- og innanhússarkitekta, og var heiðursfélagi þar. Hann var virtur fagmaður af sínum félögum.“

Hönnun Helga
„Pabbi tók að sér mörg áhugaverð og skemmtileg verkefni sem vöktu athygli, hann innréttaði til að mynda innréttingar og húsgögn fyrir Landsbankann, Hæstarétt og Forsetaembættið. Hann tók þátt í ýmsum samsýningum ásamt Sveini Kjarval og öðrum hönnuðum sem blómstruðu á þessum sama tíma. Hann hafði næma tilfinningu fyrir hlutföllum og að sitja rétt, svo stólarnir voru þægilegir“

Rut segir heimili fjölskyldunnar að Sigtúni 37 hafa verið glæsilegt og einstaklega vel hannað en faðir hennar sá um allar innréttingarnar. Hann hafi þá gjarnan hugað að snjöllum lausnum til að auðvelda húsmóðurinni verkin. „Allt var svo fallegt og vel gert. Hann var mjög uppfinningasamur og var mikið í mun að leysa mál fyrir húsmæður. Í eldhúsinu voru skáparnir til að mynda með rimlarúllum, svo þú værir ekki að reka höfuðið í skápahurðirnar þegar þær opnast, það var straubretti sem datt út úr skáp og Electrolux hrærivélin var í sérhönnuðum skáp, föst á bretti.“

 

 

DANSKIR MEISTARAR ENDURGERA STÓL HELGA

 

Árið 1960 sýndi Helgi Hallgrímsson forláta armstól og fótskemil á sýningu Félags húsgagna- og innanhúsarkitekta. „Faðir minn, Garðar Gíslason, var þá ungur maður í Menntaskólanum í Reykjavík.  Mætti hann á sýninguna og rak strax augun í stólinn góða.  Þar sem hann hafði ekki getu til að kaupa stólinn var það honum til happs að móðir hans, sem var með í för, ákvað að kaupa stólinn og gefa honum og hefur stóllinn verið í stöðugri notkun í 60 ár,“ segir Kristján Garðarsson, arkitekt, sonur Garðars, og hýsir nú gripinn.

 

„Með þessum kaupum hvarf stóllinn sýn flestra, og lenti þannig má segja í glatkistunni, alla vega gagnvart umheiminum.  Þó er líklegt að til sé annað eintak, klætt ullaráklæði, en ekki er vitað hvort svo sé og þá hvar hann er niðurkominn – en hann kemur kannski í ljós núna þegar stóllinn hefur verið endurgerður!“

Hluti af dönsku bylgjunni

Helgi var hluti af þeim straumum og stefnum sem voru í skandinavískri hönnun um miðja öldina, enda menntaður í Danmörku. „Það má til að mynda sjá talsverð líkindi með stólnum hans Helga og The France Chair sem Finn Juhl teiknaði fyrir danska húsgagnaframleiðandann France & Son. Mætast í stólunum tveim næm tilfinning fyrir rými og hvernig húsgagn tekur sér stöðu sem skúlptúr – á sama tíma og þessi fljótandi form eru vandlega mótuð til að styðja við líkamann,“ segir Kristján og fullyrðir að Helgi eigi mikið inni sem hönnuður.

„Í spjalli við Eyjólf Pálsson fyrir nokkrum árum nefndi ég að það væri gaman að gera nokkur eintök af stólnum: Bæði þætti mér ábyrgðarhlutur að hugsanlega væri einungis til eitt eintak og hyggilegt væri að gera alla vega varaeintak – og svo ekki síður að mér þætti við hæfi að varpa á ný ljósi á Helga sem hönnuð. Eyjólfur ræddi þetta við Kjartan son sinn, framkvæmdastjóra Epal, og tóku þeir vel í þessa hugmynd þó fjárhagsleg áhætta lægi öll þeirra megin. Eyjólfur stakk upp á vinum sínum hjá House of Finn Juhl, þeim Ivan Hansen og og Henrik Sorensen – fáum væri betur treystandi til að endurgera stólinn á sem vandaðastan hátt,“ útskýrir Kristján og segir að Ivan og Eyjólfur hafi komið nokkrum sinnum og skoðað stólinn hjá sér, prófað og velt fyrir sér. „Fór loks svo að stóllinn var sendur utan og mældur allur upp.  Eina sem ég óskaði í þeim efnum var að hann yrði ekki losaður upp á neinn hátt og héldi alveg upprunalegri samsetningu. Nú er hann kominn aftur heim í stofu – og að auki 25 tölusett eintök sem þeir feðgar í Epal hafa hjá sér.  Það verður gaman að fylgjast með viðbrögðum við stólnum, ég tel alla vega að Helgi Hallgrímsson eigi mikið inni sem hönnuður.“

 

Vandaður gripur

Armstóllinn og fótskemillinn sem Helgi Hallgrímsson teiknaði voru smíðaðir af Friðriki Þorsteinssyni og bólstraðir af Ásgrími P. Lúðvíkssyni.  „Það má segja að þar hafi verið valinn maður í hverju rúmi;  geysifalleg teikning sem hlýtur að hafa verið flókið að koma í þrívítt form, klappað í palisander harðvið og ekki síður vandasamt að bólstra.  Ásgrímur náði t.d. að bólstra bakið þannig að hann saumaði leðrið aftan á laust bakstykkið, þá var bakið fest á grindina og svo saumaði hann framhlutann.  Þannig sjást engar festingar og er nánast ógjörningur að hugsa sér að framleiða stól svona í dag.  Enda er þetta módelstykki,“ segir Kristján Garðarsson, arkitekt.